目录

  • 1. 前言
  • 2. 例题
  • 3. 练习题
  • CF597C Subsequences
  • P2605 [ZJOI2010]基站选址
  • 4. 总结

1. 前言

数据结构优化 DP,是利用各种数据结构来优化 DP 的时空复杂度的一种方法。

前置知识:普通 DP+常见数据结构(比如线段树等)

注意本篇博文将不会对暴力 DP 方程如何建立进行讲解。

2. 例题

例题:P4644 [USACO05DEC]Cleaning Shifts S

数据结构优化 DP 分四步:

  1. 写出转移方程。
  2. 观察整理式子。
  3. 数据结构优化。
  4. 一些细节处理。

其实一般 DP 的优化题目都是这样的。

在这道题上说明一下。

  1. 写出转移方程

设题中所求区间为 \([s,t]\)。

设 \(f_i\) 表示当 \([s,l_i]\)

那么我们可以写出如下的转移方程(\(val_i\) 是第 \(i\)

\[f_{r_i}=\min\limits_{l_i-1 \leq j \leq r_i-1}\{f_j+val_i\} \]

复杂度为 \(O(n^2)\),初值 \(f_{s-1}=0\),其余为 \(INF\)。

  1. 观察整理式子

观察转移式子,我们发现 \(val_i\) 是跟 \(j\)

\[f_{r_i}=\min\limits_{l_i-1 \leq j \leq r_i-1}\{f_j\}+val_i \]

需要注意的是,如果你一开始写的方程就是上面的方程,那么这一步对你来说是无效的。

  1. 数据结构优化

观察 \(\min\limits_{l_i-1 \leq j \leq r_i-1}\{f_j\}\)

区间求最小值?线段树嘛!

注意这个地方不能使用不带修改的数据结构维护(如 st 表),因为在算完 \(f_i\)

区查单改,妥妥的线段树模板~

于是拿线段树维护一下,复杂度降至 \(O(n \log n)\)。

  1. 一些细节处理

注意输入的 \(a\)

由于时间从 0 开始,可能会出现 \(s-1=-1\)

代码:

/*
========= Plozia =========
    Author:Plozia
    Problem:P4644 [USACO05DEC]Cleaning Shifts S
    Date:2021/5/6
========= Plozia =========
*/

#include <bits/stdc++.h>

typedef long long LL;
const int MAXN = 10000 + 10, MAXT = 86399 + 10;
const LL INF = 0x3f3f3f3f3f3f3f3f;
int n, s, t;
LL f[MAXT];
struct node { int l, r; LL val; } a[MAXN];
struct node1
{
    int l, r;
    LL minn;
    #define l(p) tree[p].l
    #define r(p) tree[p].r
    #define m(p) tree[p].minn
}tree[MAXT << 2];

int read()
{
    int sum = 0, fh = 1; char ch = getchar();
    for (; ch < '0' || ch > '9'; ch = getchar()) fh -= (ch == '-') << 1;
    for (; ch >= '0' && ch <= '9'; ch = getchar()) sum = (sum << 3) + (sum << 1) + (ch ^ 48);
    return sum * fh;
}
bool cmp(const node &fir, const node &sec) { return fir.r < sec.r; }
LL Min(LL fir, LL sec) { return (fir < sec) ? fir : sec; }
LL Max(LL fir, LL sec) { return (fir > sec) ? fir : sec; }

void build(int p, int l, int r)//建树
{
    l(p) = l, r(p) = r;
    if (l == r) { m(p) = INF; return ; }
    int mid = (l + r) >> 1;
    build(p << 1, l, mid); build(p << 1 | 1, mid + 1, r);
    m(p) = Min(m(p << 1), m(p << 1 | 1));
}

void change(int p, int x, LL d)//单点修改
{
    if (l(p) == r(p) && l(p) == x) { m(p) = Min(m(p), d); return ;}
    int mid = (l(p) + r(p)) >> 1;
    if (x <= mid) change(p << 1, x, d);
    else change(p << 1 | 1, x, d);
    m(p) = Min(m(p << 1), m(p << 1 | 1));
}

LL ask(int p, int l, int r)//区间查询
{
    if (l(p) >= l && r(p) <= r) return m(p);
    int mid = (l(p) + r(p)) >> 1; LL val = INF;
    if (l <= mid) val = Min(val, ask(p << 1, l, r));
    if (r > mid) val = Min(val, ask(p << 1 | 1, l, r));
    return val;
}

int main()
{
    n = read(), s = read() + 1, t = read() + 1;
    for (int i = 1; i <= n; ++i) a[i].l = Max(read() + 1, s), a[i].r = Min(read() + 1, t), a[i].val = (LL)read();
    std::sort(a + 1, a + n + 1, cmp);//排序
    build(1, 0, t); memset(f, 0x3f, sizeof(f)); f[s - 1] = 0; change(1, s - 1, 0);//初始化
    for (int i = 1; i <= n; ++i)
    {
        LL sum = ask(1, a[i].l - 1, a[i].r - 1);
        if (sum == INF) continue ;
        f[a[i].r] = sum + a[i].val;
        change(1, a[i].r, f[a[i].r]);
    }//转移
    if (f[t] == INF) printf("-1\n");
    else printf("%lld\n", f[t]);
    return 0;
}

3. 练习题

题单:

CF597C Subsequences

  1. 写出转移方程

设 \(f_{i,j}\) 表示以 \(i\) 为末尾,长度为 \(j\)

\[f_{i,j}=\sum_{k=1}^{i-1}f_{k,j-1}(a_k<a_i) \]

复杂度 \(O(n^2k)\),初值为 \(f_{i,1}=1|i \in [1,n]\)。

  1. 观察整理式子

没法整理qwq

  1. 数据结构优化

观察 \(\sum\limits_{k=1}^{i-1}f_{k,j-1}(a_k<a_i)\),我们发现:我们需要在 \([1,i-1]\) 中查询所有 \(a_k<a_i\) 的 \(k\) 的 \(f_{k,j-1}\) 的和好绕口

那么这个仍然可以使用线段树优化。

我们建立 \(k\) 棵线段树(这里的 \(k\) 是题中的 \(k\) 加 1),第 \(i\) 棵线段树专门用来维护 \(f_{j,i}|j \in [1,n]\)。

注意线段树是值域线段树

然后对于第 \(i\) 个位置的数,转移完之后在 \(a_i\) 上单点加上 \(f_{i,j}\)

  1. 一些细节处理

没啥细节qwq

代码:

/*
========= Plozia =========
    Author:Plozia
    Problem:CF597C Subsequences
    Date:2021/5/9
========= Plozia =========
*/

#include <bits/stdc++.h>

typedef long long LL;
const int MAXN = 1e5 + 10;
int n, k, a[MAXN];
LL f[MAXN][15];
struct node
{
    int l, r;
    LL val;
}tree[15][MAXN << 2];

int read()
{
    int sum = 0, fh = 1; char ch = getchar();
    for (; ch < '0' || ch > '9'; ch = getchar()) fh -= (ch == '-') << 1;
    for (; ch >= '0' && ch <= '9'; ch = getchar()) sum = (sum << 3) + (sum << 1) + (ch ^ 48);
    return sum * fh;
}

void build(int p, int Tag, int l, int r)
{
    tree[Tag][p].l = l, tree[Tag][p].r = r;
    if (l == r) { tree[Tag][p].val = 0; return ; }
    int mid = (l + r) >> 1;
    build(p << 1, Tag, l, mid); build(p << 1 | 1, Tag, mid + 1, r);
    tree[Tag][p].val = tree[Tag][p << 1].val + tree[Tag][p << 1 | 1].val;
}

void add(int p, int Tag, int x, LL d)
{
    if (tree[Tag][p].l == tree[Tag][p].r && tree[Tag][p].l == x) { tree[Tag][p].val += d; return ; }
    int mid = (tree[Tag][p].l + tree[Tag][p].r) >> 1;
    if (x <= mid) add(p << 1, Tag, x, d);
    else add(p << 1 | 1, Tag, x, d);
    tree[Tag][p].val = tree[Tag][p << 1].val + tree[Tag][p << 1 | 1].val;
}

LL ask(int p, int Tag, int l, int r)
{
    if (tree[Tag][p].l >= l && tree[Tag][p].r <= r) return tree[Tag][p].val;
    int mid = (tree[Tag][p].l + tree[Tag][p].r) >> 1; LL val = 0;
    if (l <= mid) val += ask(p << 1, Tag, l, r);
    if (r > mid) val += ask(p << 1 | 1, Tag, l, r);
    return val;
}

int main()
{
    n = read(), k = read() + 1;
    for (int i = 1; i <= n; ++i) a[i] = read();
    for (int i = 1; i <= n; ++i) f[i][1] = 1;
    for (int i = 1; i <= k; ++i) build(1, i, 1, n);
    for (int i = 1; i <= n; ++i)
    {
        add(1, 1, a[i], 1);
        for (int j = 2; j <= k; ++j) { f[i][j] = ask(1, j - 1, 1, a[i] - 1); add(1, j, a[i], f[i][j]); }
    }
    LL ans = 0;
    for (int i = 1; i <= n; ++i) ans += f[i][k];
    printf("%lld\n", ans); return 0;
}

P2605 [ZJOI2010]基站选址

  1. 写出转移方程

设 \(f_{i,j}\) 表示在前 \(i\) 个村庄当中选取了 \(j\) 个基站,且第 \(i\) 个基站必须被选中时的最小花费,不考虑后面的村庄

这里为了方便,在 \(INF\) 远处设计一个基站,其中距离为 \(INF\),建立花费为 0,范围为 0,赔偿费用为 \(INF\),这样这个基站必须要被选中,共有 \(n+1\)

设计转移方程如下:

\[f_{i,j}=\min\{f_{k,j-1}+Money_{k,i}|j<i\} \]

其中 \(Money_{k,i}\) 表示当第 \(k\) 个村庄与第 \(i\)

复杂度为 \(O(n^3k)\),初值为 \(f_{i,1}=Cost_{i}+t\),\(t\) 表示所有在 \(i\)

答案为 \(\min\{f_{i,k}|i \in [1,n]\}\)。

  1. 观察整理式子

发现所有 \(f_{i,j}\) 只与 \(f_{k,j-1}\)

\[f_{i}=\min\{f_{k}+Money_{k,i}|j<i\} \]

  1. 数据结构优化

接下来到了最关键的一步:如何快速求出 \(f_{k}+Money_{k,i}\)?

首先使用两个辅助数组:\(left_i,right_i\)。

  • \(left_i\):最左边的村庄使其能够覆盖到 \(i\)。
  • \(right_i\):最右边的村庄使其能够覆盖到 \(i\)。

接下来我们需要知道有多少 \(right_i=k\)。

这个使用链式前向星 / vector 可以存下。

我们建立一棵线段树来维护 \(f_{k}+Money_{k,i}\),查询就很简单了,就是一个前缀最小值查询。

那么如何修改呢?

对于第 \(i\) 个村庄,我们知道哪些村庄 \(j\) 满足 \(right_j=i\)。

既然如此,我们取出这些村庄,因为后面的所有村庄都不可能覆盖到这个村庄了,因此后面的村庄如果不从 \([left_i,right_i]\) 中转移,也就是从 \([1,left_{i}-1]\)

因此我们对 \([1,left_i-1]\)

这样,原先的 \(O(n^3k)\) 的复杂度被成功的优化到了 \(O(nk \log n)\)。

  1. 一些细节处理
  • 注意每一次枚举 \(i\)
  • 注意对 \(right_i\)
  • 因为采用了滚动数组优化,因此在每一次枚举 \(i\)
  • 更新答案的时候注意 不要忘记初始的 \(f_n\)

代码:

/*
========= Plozia =========
    Author:Plozia
    Problem:P2605 [ZJOI2010]基站选址
    Date:2021/5/9
========= Plozia =========
*/

#include <bits/stdc++.h>
#define int long long

typedef long long LL;
const int MAXN = 20000 + 10, INF = 0x7f7f7f7f;
int n, k, dis[MAXN], Cost[MAXN], Range[MAXN], pay[MAXN], left[MAXN], right[MAXN], Head[MAXN], cnt_Edge = 1, f[MAXN], ans;
struct node { int to, Next; } Edge[MAXN];

int read()
{
    int sum = 0, fh = 1; char ch = getchar();
    for (; ch < '0' || ch > '9'; ch = getchar()) fh -= (ch == '-') << 1;
    for (; ch >= '0' && ch <= '9'; ch = getchar()) sum = (sum << 3) + (sum << 1) + (ch ^ 48);
    return sum * fh;
}
int Min(int fir, int sec) { return (fir < sec) ? fir : sec; }
void add_Edge(int x, int y) { ++cnt_Edge; Edge[cnt_Edge] = (node){y, Head[x]}; Head[x] = cnt_Edge; }

struct Segment_tree
{
    struct Tree
    {
        int l, r, sum, add;
        #define l(p) tree[p].l
        #define r(p) tree[p].r
        #define s(p) tree[p].sum
        #define a(p) tree[p].add
    }tree[MAXN << 2];
    void build(int p, int l, int r)
    {
        l(p) = l, r(p) = r, a(p) = 0;
        if (l == r) { s(p) = f[l]; return ; }
        int mid = (l + r) >> 1;
        build(p << 1, l, mid); build(p << 1 | 1, mid + 1, r);
        s(p) = Min(s(p << 1), s(p << 1 | 1));
    }
    void spread(int p)
    {
        if (a(p))
        {
            s(p << 1) += a(p); s(p << 1 | 1) += a(p);
            a(p << 1) += a(p); a(p << 1 | 1) += a(p);
            a(p) = 0;
        }
    }
    void add(int p, int l, int r, int k)
    {
        if (l > r) return ;
        if (l(p) >= l && r(p) <= r) { s(p) += k; a(p) += k; return ; }
        spread(p); int mid = (l(p) + r(p)) >> 1;
        if (l <= mid) add(p << 1, l, r, k);
        if (r > mid) add(p << 1 | 1, l, r, k);
        s(p) = Min(s(p << 1), s(p << 1 | 1));
    }
    int ask(int p, int l, int r)
    {
        if (l > r) return INF;
        if (l(p) >= l && r(p) <= r) return s(p);
        spread(p); int mid = (l(p) + r(p)) >> 1, val = INF;
        if (l <= mid) val = Min(val, ask(p << 1, l, r));
        if (r > mid) val = Min(val, ask(p << 1 | 1, l, r));
        return val;
    }
}Seg;

void Init()
{
    int sum = 0;
    for(int i = 1; i <= n; ++i)
    {
        f[i] = sum + Cost[i];
        for (int j = Head[i]; j; j = Edge[j].Next) sum += pay[Edge[j].to];
    }
}

signed main()
{
    n = read(), k = read();
    for (int i = 2; i <= n; ++i) dis[i] = read();
    for (int i = 1; i <= n; ++i) Cost[i] = read();
    for (int i = 1; i <= n; ++i) Range[i] = read();
    for (int i = 1; i <= n; ++i) pay[i] = read();
    ++n; ++k; dis[n] = pay[n] = INF;
    for (int i = 1; i <= n; ++i)
    {
        left[i] = std::lower_bound(dis + 1, dis + n + 1, dis[i] - Range[i]) - dis;
        right[i] = std::lower_bound(dis + 1, dis + n + 1, dis[i] + Range[i]) - dis;
        if (dis[right[i]] > dis[i] + Range[i]) --right[i];
        add_Edge(right[i], i);
    }
    Init(); ans = f[n];
    for (int i = 2; i <= k; ++i)
    {
        Seg.build(1, 1, n);
        for (int j = 1; j <= n; ++j)
        {
            f[j] = Seg.ask(1, 1, j - 1) + Cost[j];
            for (int k = Head[j]; k; k = Edge[k].Next) Seg.add(1, 1, left[Edge[k].to] - 1, pay[Edge[k].to]);
        }
        ans = Min(ans, f[n]);
    }
    printf("%lld\n", ans); return 0;
}

4. 总结

数据结构优化大体分 4 步:

  1. 写出转移方程。
  2. 观察整理式子。
  3. 数据结构优化。
  4. 一些细节处理。