一、状态机

有限状态机是一种用来进行对象行为建模的工具,其作用主要是描述对象在它的生命周期内所经历的状态序列,以及如何响应来自外界的各种事件。在电商场景(订单、物流、售后)、社交(IM消息投递)、分布式集群管理(分布式计算平台任务编排)等场景都有大规模的使用。

状态机的要素:

状态机可归纳为4个要素,现态、条件、动作、次态。“现态”和“条件”是因,“动作”和“次态”是果。

1 现态:指当前所处的状态
2 条件:又称“事件”,当一个条件被满足,将会触发一个动作,或者执行一次状态的迁移
3 动作:条件满足后执行的动作。动作执行完毕后,可以迁移到新的状态,也可以仍旧保持原状态。动作不是必须的,当条件满足后,也可以不执行任何动作,直接迁移到新的状态。
4 次态:条件满足后要迁往的新状态。“次态”是相对于“现态”而言的,“次态”一旦被激活,就转换成“现态”。

状态机动作类型:

进入动作:在进入状态时进行
退出动作:在退出状态时进行
输入动作:依赖于当前状态和输入条件进行
转移动作:在进行特定转移时进行

二、spring statemachine

spring statemachine是使用 Spring框架下的状态机概念创建的一种应用程序开发框架。它使得状态机结构层次化,简化了配置状态机的过程。

官方文档:​​https://docs.spring.io/autorepo/docs/spring-statemachine/1.0.0.M3/reference/htmlsingle/#sm-statecontext​

例子一:简单订单流程

Spring StateMachine状态机_spring

使用过程:

1 引入依赖

<!--spring statemachine-->
<dependency>
<groupId>org.springframework.statemachine</groupId>
<artifactId>spring-statemachine-core</artifactId>
<version>2.0.1.RELEASE</version>
</dependency>

2 创建订单状态枚举类和状态转换枚举类

/**
* 订单状态
*/
public enum OrderStatus {
// 待支付,待发货,待收货,订单结束
WAIT_PAYMENT, WAIT_DELIVER, WAIT_RECEIVE, FINISH;
}
/**
* 订单状态改变事件
*/
public enum OrderStatusChangeEvent {
// 支付,发货,确认收货
PAYED, DELIVERY, RECEIVED;
}

3 添加配置

/**
* 订单状态机配置
*/
@Configuration
@EnableStateMachine(name = "orderStateMachine")
public class OrderStateMachineConfig extends StateMachineConfigurerAdapter<OrderStatus, OrderStatusChangeEvent> {

/**
* 配置状态
* @param states
* @throws Exception
*/
@Override
public void configure(StateMachineStateConfigurer<OrderStatus, OrderStatusChangeEvent> states) throws Exception {
states
.withStates()
.initial(OrderStatus.WAIT_PAYMENT)
.states(EnumSet.allOf(OrderStatus.class));
}

/**
* 配置状态转换事件关系
* @param transitions
* @throws Exception
*/
@Override
public void configure(StateMachineTransitionConfigurer<OrderStatus, OrderStatusChangeEvent> transitions) throws Exception {
transitions
.withExternal().source(OrderStatus.WAIT_PAYMENT).target(OrderStatus.WAIT_DELIVER).event(OrderStatusChangeEvent.PAYED)
.and()
.withExternal().source(OrderStatus.WAIT_DELIVER).target(OrderStatus.WAIT_RECEIVE).event(OrderStatusChangeEvent.DELIVERY)
.and()
.withExternal().source(OrderStatus.WAIT_RECEIVE).target(OrderStatus.FINISH).event(OrderStatusChangeEvent.RECEIVED);
}

/**
* 持久化配置
* 实际使用中,可以配合redis等,进行持久化操作
* @return
*/
@Bean
public StateMachinePersister<OrderStatus, OrderStatusChangeEvent, Order> persister(){
return new DefaultStateMachinePersister<>(new StateMachinePersist<OrderStatus, OrderStatusChangeEvent, Order>() {
@Override
public void write(StateMachineContext<OrderStatus, OrderStatusChangeEvent> context, Order order) throws Exception {
//此处并没有进行持久化操作
}

@Override
public StateMachineContext<OrderStatus, OrderStatusChangeEvent> read(Order order) throws Exception {
//此处直接获取order中的状态,其实并没有进行持久化读取操作
return new DefaultStateMachineContext<>(order.getStatus(), null, null, null);
}
});
}
}

4 添加订单状态监听器

@Component("orderStateListener")
@WithStateMachine(name = "orderStateMachine")
public class OrderStateListenerImpl{

@OnTransition(source = "WAIT_PAYMENT", target = "WAIT_DELIVER")
public boolean payTransition(Message<OrderStatusChangeEvent> message) {
Order order = (Order) message.getHeaders().get("order");
order.setStatus(OrderStatus.WAIT_DELIVER);
System.out.println("支付 headers=" + message.getHeaders().toString());
return true;
}

@OnTransition(source = "WAIT_DELIVER", target = "WAIT_RECEIVE")
public boolean deliverTransition(Message<OrderStatusChangeEvent> message) {
Order order = (Order) message.getHeaders().get("order");
order.setStatus(OrderStatus.WAIT_RECEIVE);
System.out.println("发货 headers=" + message.getHeaders().toString());
return true;
}

@OnTransition(source = "WAIT_RECEIVE", target = "FINISH")
public boolean receiveTransition(Message<OrderStatusChangeEvent> message){
Order order = (Order) message.getHeaders().get("order");
order.setStatus(OrderStatus.FINISH);
System.out.println("收货 headers=" + message.getHeaders().toString());
return true;
}
}

5 service中使用

@Service("orderService")
public class OrderServiceImpl implements OrderService {

@Autowired
private OrderMapper orderMapper;

@Autowired
private StateMachine<OrderStatus, OrderStatusChangeEvent> orderStateMachine;

@Autowired
private StateMachinePersister<OrderStatus, OrderStatusChangeEvent, Order> persister;

private int id = 1;
private Map<Integer, Order> orders = new HashMap<>();

@Override
public Order creat() {
Order order = new Order();
order.setStatus(OrderStatus.WAIT_PAYMENT);
order.setId(id++);
orders.put(order.getId(), order);
return order;
}

@Override
public Order pay(int id) {
Order order = orders.get(id);
System.out.println("threadName=" + Thread.currentThread().getName() + " 尝试支付 id=" + id);
Message message = MessageBuilder.withPayload(OrderStatusChangeEvent.PAYED).setHeader("order", order).build();
if (!sendEvent(message, order)) {
System.out.println("threadName=" + Thread.currentThread().getName() + " 支付失败, 状态异常 id=" + id);
}
return orders.get(id);
}

@Override
public Order deliver(int id) {
Order order = orders.get(id);
System.out.println("threadName=" + Thread.currentThread().getName() + " 尝试发货 id=" + id);
if (!sendEvent(MessageBuilder.withPayload(OrderStatusChangeEvent.DELIVERY).setHeader("order", order).build(), orders.get(id))) {
System.out.println("threadName=" + Thread.currentThread().getName() + " 发货失败,状态异常 id=" + id);
}
return orders.get(id);
}

@Override
public Order receive(int id) {
Order order = orders.get(id);
System.out.println("threadName=" + Thread.currentThread().getName() + " 尝试收货 id=" + id);
if (!sendEvent(MessageBuilder.withPayload(OrderStatusChangeEvent.RECEIVED).setHeader("order", order).build(), orders.get(id))) {
System.out.println("threadName=" + Thread.currentThread().getName() + " 收货失败,状态异常 id=" + id);
}
return orders.get(id);
}

@Override
public Map<Integer, Order> getOrders() {
return orders;
}


/**
* 发送订单状态转换事件
*
* @param message
* @param order
* @return
*/
private synchronized boolean sendEvent(Message<OrderStatusChangeEvent> message, Order order) {
boolean result = false;
try {
orderStateMachine.start();
//尝试恢复状态机状态
persister.restore(orderStateMachine, order);
//添加延迟用于线程安全测试
Thread.sleep(1000);
result = orderStateMachine.sendEvent(message);
//持久化状态机状态
persister.persist(orderStateMachine, order);
} catch (Exception e) {
e.printStackTrace();
} finally {
orderStateMachine.stop();
}
return result;
}
}

6 测试

@Slf4j
@RunWith(SpringRunner.class)
@SpringBootTest
public class OrderServiceImplTest {

@Autowired
private OrderService orderService;

@Test
public void testMultThread(){
orderService.creat();
orderService.creat();

orderService.pay(1);

new Thread(()->{
orderService.deliver(1);
orderService.receive(1);
}).start();

orderService.pay(2);
orderService.deliver(2);
orderService.receive(2);

System.out.println(orderService.getOrders());
}
}

例子二:状态机工厂

有些时候,一个状态机不够用,因为我们可能要处理多个订单。这个时候就要用到了状态机工厂。

1 配置修改

/**
* 订单状态机配置
*/
@Configuration
//@EnableStateMachine(name = "orderStateMachine")
@EnableStateMachineFactory(name = "orderStateMachineFactory")
public class OrderStateMachineConfig extends EnumStateMachineConfigurerAdapter<OrderStatus, OrderStatusChangeEvent> {

/**订单状态机ID*/
public static final String orderStateMachineId = "orderStateMachineId";

/**
* 配置状态
* @param states
* @throws Exception
*/
@Override
public void configure(StateMachineStateConfigurer<OrderStatus, OrderStatusChangeEvent> states) throws Exception {
states
.withStates()
.initial(OrderStatus.WAIT_PAYMENT)
.states(EnumSet.allOf(OrderStatus.class));
}

/**
* 配置状态转换事件关系
* @param transitions
* @throws Exception
*/
@Override
public void configure(StateMachineTransitionConfigurer<OrderStatus, OrderStatusChangeEvent> transitions) throws Exception {
transitions
.withExternal().source(OrderStatus.WAIT_PAYMENT).target(OrderStatus.WAIT_DELIVER).event(OrderStatusChangeEvent.PAYED)
.and()
.withExternal().source(OrderStatus.WAIT_DELIVER).target(OrderStatus.WAIT_RECEIVE).event(OrderStatusChangeEvent.DELIVERY)
.and()
.withExternal().source(OrderStatus.WAIT_RECEIVE).target(OrderStatus.FINISH).event(OrderStatusChangeEvent.RECEIVED);
}

/**
* 持久化配置
* 实际使用中,可以配合redis等,进行持久化操作
* @return
*/
@Bean
public StateMachinePersister<OrderStatus, OrderStatusChangeEvent, Order> persister(){
return new DefaultStateMachinePersister<>(new StateMachinePersist<OrderStatus, OrderStatusChangeEvent, Order>() {
@Override
public void write(StateMachineContext<OrderStatus, OrderStatusChangeEvent> context, Order order) throws Exception {
//此处并没有进行持久化操作
order.setStatus(context.getState());
}

@Override
public StateMachineContext<OrderStatus, OrderStatusChangeEvent> read(Order order) throws Exception {
//此处直接获取order中的状态,其实并没有进行持久化读取操作
StateMachineContext<OrderStatus, OrderStatusChangeEvent> result =new DefaultStateMachineContext<>(order.getStatus(), null, null, null, null, orderStateMachineId);
return result;
}
});
}
}

2 service中使用

@Service("orderService")
public class OrderServiceImpl implements OrderService {

@Autowired
private OrderMapper orderMapper;

// @Autowired
// private StateMachine<OrderStatus, OrderStatusChangeEvent> orderStateMachine;

public static final String stateMachineId = "orderStateMachine";

@Autowired
private StateMachineFactory<OrderStatus, OrderStatusChangeEvent> orderStateMachineFactory;

@Autowired
private StateMachinePersister<OrderStatus, OrderStatusChangeEvent, Order> persister;

private int id = 1;
private Map<Integer, Order> orders = new HashMap<>();

@Override
public Order creat() {
Order order = new Order();
order.setStatus(OrderStatus.WAIT_PAYMENT);
order.setId(id++);
orders.put(order.getId(), order);
return order;
}

@Override
public Order pay(int id) {
Order order = orders.get(id);
System.out.println(" 等待支付 -> 等待发货 id=" + id + " threadName=" + Thread.currentThread().getName());
Message message = MessageBuilder.withPayload(OrderStatusChangeEvent.PAYED).setHeader("order", order).build();
if (!sendEvent(message, order)) {
System.out.println(" 等待支付 -> 等待发货 失败, 状态异常 id=" + id + " threadName=" + Thread.currentThread().getName());
} else {
System.out.println(" 等待支付 -> 等待发货 成功 id=" + id + " threadName=" + Thread.currentThread().getName());
}
return orders.get(id);
}

@Override
public Order deliver(int id) {
Order order = orders.get(id);
System.out.println(" 等待发货 -> 等待收货 id=" + id + " threadName=" + Thread.currentThread().getName());
if (!sendEvent(MessageBuilder.withPayload(OrderStatusChangeEvent.DELIVERY).setHeader("order", order).build(), orders.get(id))) {
System.out.println(" 等待发货 -> 等待收货 失败,状态异常 id=" + id + " threadName=" + Thread.currentThread().getName());
} else {
System.out.println(" 等待发货 -> 等待收货 成功 id=" + id + " threadName=" + Thread.currentThread().getName());
}
return orders.get(id);
}

@Override
public Order receive(int id) {
Order order = orders.get(id);
System.out.println(" 等待收货 -> 完成 收货 id=" + id + " threadName=" + Thread.currentThread().getName());
if (!sendEvent(MessageBuilder.withPayload(OrderStatusChangeEvent.RECEIVED).setHeader("order", order).build(), orders.get(id))) {
System.out.println(" 等待收货 -> 完成 失败,状态异常 id=" + id + " threadName=" + Thread.currentThread().getName());
} else {
System.out.println(" 等待收货 -> 完成 成功 id=" + id + " threadName=" + Thread.currentThread().getName());
}
return orders.get(id);
}

@Override
public Map<Integer, Order> getOrders() {
return orders;
}


/**
* 发送订单状态转换事件
*
* @param message
* @param order
* @return
*/
private boolean sendEvent(Message<OrderStatusChangeEvent> message, Order order) {
synchronized (String.valueOf(order.getId()).intern()) {
boolean result = false;
StateMachine<OrderStatus, OrderStatusChangeEvent> orderStateMachine = orderStateMachineFactory.getStateMachine(stateMachineId);
System.out.println("id=" + order.getId() + " 状态机 orderStateMachine" + orderStateMachine);
try {
orderStateMachine.start();
//尝试恢复状态机状态
persister.restore(orderStateMachine, order);
System.out.println("id=" + order.getId() + " 状态机 orderStateMachine id=" + orderStateMachine.getId());
//添加延迟用于线程安全测试
Thread.sleep(1000);
result = orderStateMachine.sendEvent(message);
//持久化状态机状态
persister.persist(orderStateMachine, order);
} catch (Exception e) {
e.printStackTrace();
} finally {
orderStateMachine.stop();
}
return result;
}
}
}

3 listener中配置id

@Component("orderStateListener")
@WithStateMachine(id = OrderStateMachineConfig.orderStateMachineId)
public class OrderStateListenerImpl {

@OnTransition(source = "WAIT_PAYMENT", target = "WAIT_DELIVER")
public boolean payTransition(Message<OrderStatusChangeEvent> message) {
System.out.println("----------------------------");
Order order = (Order) message.getHeaders().get("order");
order.setStatus(OrderStatus.WAIT_DELIVER);
System.out.println("支付 headers=" + message.getHeaders().toString() + " event=" + message.getPayload());
System.out.println("----------------------------");
return true;
}

@OnTransition(source = "WAIT_DELIVER", target = "WAIT_RECEIVE")
public boolean deliverTransition(Message<OrderStatusChangeEvent> message) {
System.out.println("----------------------------");
Order order = (Order) message.getHeaders().get("order");
order.setStatus(OrderStatus.WAIT_RECEIVE);
System.out.println("发货 headers=" + message.getHeaders().toString() + " event=" + message.getPayload());
System.out.println("----------------------------");
return true;
}

@OnTransition(source = "WAIT_RECEIVE", target = "FINISH")
public boolean receiveTransition(Message<OrderStatusChangeEvent> message) {
System.out.println("----------------------------");
Order order = (Order) message.getHeaders().get("order");
order.setStatus(OrderStatus.FINISH);
System.out.println("收货 headers=" + message.getHeaders().toString() + " event=" + message.getPayload());
System.out.println("----------------------------");
return true;
}
}