实际业务中对于定时任务的需求是不可避免的,例如,订单超时自动取消、每天定时拉取数据等,在 Node.js 中系统层面提供了 setTimeout、setInterval 两个 API 或通过 node-schedule 这种第三方库来实现。


存在的一些问题

利用 RabbitMQ 死信队列和 TTL 实现定时任务_TTL


通过系统层面提供的 API 这种方式实现对于简单的定时任务是 ok 的,过于复杂的、可用性要求较高的系统就会存在以下缺点。
  • 消耗系统内存,如果定时任务很多,长时间得不到释放,将会一直占用系统进程耗费内存。

  • 单线程如何保障出现系统崩溃后之前的定时任务不受影响?多进程集群模式下一致性的保证?

  • setTimeout、setInterval 会存在时间误差,对于时间精度要求较高的是不行的。


RabbitMQ TTL+DLX 实现定时任务

利用 RabbitMQ 死信队列和 TTL 实现定时任务_TTL


RabbitMQ 本身是不支持的,可以通过它提供的两个特性 Time-To-Live and Expiration[1]、Dead Letter Exchanges[2] 来实现,通过以下泳道图可以看到一个消息从发布到消费的整个过程。

利用 RabbitMQ 死信队列和 TTL 实现定时任务_TTL _03



死信队列


死信队列全称 Dead-Letter-Exchange 简称 DLX 是 RabbitMQ 中交换器的一种类型,消息在一段时间之后没有被消费就会变成死信被重新 publish 到另一个 DLX 交换器队列中,因此称为死信队列。
死信队列产生几种情况:
  • 消息被拒绝

  • 消息 TTL 过期

  • 队列达到最大长度


设置DLX的两个参数:
  • deadLetterExchange:设置 DLX,当正常队列的消息成为死信后会被路由到 DLX 中

  • deadLetterRoutingKey:设置 DLX 指定的路由键


注意:Dead-Letter-Exchange 也是一种普通的 Exchange。


消息 TTL

利用 RabbitMQ 死信队列和 TTL 实现定时任务_TTL


消息的 TTL 指的是消息的存活时间,RabbitMQ 支持消息、队列两种方式设置 TTL,分别如下:
  • 消息设置 TTL:对消息的设置是在发送时进行 TTL 设置,通过 x-message-ttl 或expiration 字段设置,单位为毫秒,代表消息的过期时间,每条消息的 TTL 可不同。

  • 队列设置 TTL:对队列的设置是在消息入队列时计算,通过 x-expires 设置,队列中的所有消息都有相同的过期时间,当超过了队列的超时设置,消息会自动的清除。


注意:如果以上两种方式都做了设置,消息的 TTL 则以两者之中最小的那个为准。


延迟队列实现 Node.js 版

利用 RabbitMQ 死信队列和 TTL 实现定时任务_TTL


推荐采用 amqplib[3] 库,一个 Node.js 实现的 RabbitMQ 客户端。
初始化 RabbitMQ:
  1. // rabbitmq.js

  2. // npm install amqplib

  3. const amqp = require('amqplib');


  4. let connection = null;


  5. module.exports = {

  6.    connection,


  7.    init: () => amqp.connect('amqp://localhost:5672').then(conn => {

  8.        connection = conn;


  9.        console.log('rabbitmq connect success');


  10.        return connection;

  11.    })

  12. }


生产者:

  1. /**

  2. * 路由一个死信队列

  3. * @param { Object } connnection

  4. */

  5. async function producerDLX(connnection) {

  6.    const testExchange = 'testEx';

  7.    const testQueue = 'testQu';

  8.    const testExchangeDLX = 'testExDLX';

  9.    const testRoutingKeyDLX = 'testRoutingKeyDLX';


  10.    const ch = await connnection.createChannel();

  11.    await ch.assertExchange(testExchange, 'direct', { durable: true });

  12.    const queueResult = await ch.assertQueue(testQueue, {

  13.        exclusive: false,

  14.        deadLetterExchange: testExchangeDLX,

  15.        deadLetterRoutingKey: testRoutingKeyDLX,

  16.    });

  17.    await ch.bindQueue(queueResult.queue, testExchange);

  18.    const msg = 'hello world!';

  19.    console.log('producer msg:', msg);

  20.    await ch.sendToQueue(queueResult.queue, new Buffer(msg), {

  21.        expiration: '10000'

  22.    });


  23.    ch.close();

  24. }


消费者:

  1. // consumer.js

  2. const rabbitmq = require('./rabbitmq.js');


  3. /**

  4. * 消费一个死信队列

  5. * @param { Object } connnection

  6. */

  7. async function consumerDLX(connnection) {

  8.    const testExchangeDLX = 'testExDLX';

  9.    const testRoutingKeyDLX = 'testRoutingKeyDLX';

  10.    const testQueueDLX = 'testQueueDLX';


  11.    const ch = await connnection.createChannel();

  12.    await ch.assertExchange(testExchangeDLX, 'direct', { durable: true });

  13.    const queueResult = await ch.assertQueue(testQueueDLX, {

  14.        exclusive: false,

  15.    });

  16.    await ch.bindQueue(queueResult.queue, testExchangeDLX, testRoutingKeyDLX);

  17.    await ch.consume(queueResult.queue, msg => {

  18.        console.log('consumer msg:', msg.content.toString());

  19.    }, { noAck: true });

  20. }


  21. // 消费消息

  22. rabbitmq.init().then(connection => consumerDLX(connection));


运行查看:
分别执行消费者和生产者,可以看到 producer 在 44 秒发布了消息,consumer 是在 54 秒接收到的消息,实现了定时 10 秒种执行。

$ node consumer # 执行消费者[2019-05-07T08:45:23.099] [INFO] default - rabbitmq connect success[2019-05-07T08:45:54.562] [INFO] default - consumer msg: hello world!
$ node producer # 执行生产者[2019-05-07T08:45:43.973] [INFO] default - rabbitmq connect success[2019-05-07T08:45:44.000] [INFO] default - producer msg: hello world!


管理控制台查看:
testQu 队列为我们定义的正常队列消息过期,会变成死信,会被路由到 testQueueDLX 队列,形成一个死信队列。

利用 RabbitMQ 死信队列和 TTL 实现定时任务_TTL _06


注意问题:
一个队列里的某个消息即使比同队列中的其它消息提前过期,也不会优先进入到死信队列,只有当过期的消息到了队列的顶端,才会被真正的丢弃或者进入死信队列。
源码地址:https://github.com/Q-Angelo/project-training/tree/master/nodejs/rabbitmq-timed-task


延迟队列实现 Java 版

利用 RabbitMQ 死信队列和 TTL 实现定时任务_TTL


构建生产者
生产者主要变动为设置消息过期时间。
  1. AMQP.BasicProperties basicProperties = new AMQP.BasicProperties.Builder()

  2.        .deliveryMode(2)

  3.        .contentEncoding("UTF-8")

  4.        .expiration("5000") // 设置 5 秒中过期

  5.        .build();


  6. channel.basicPublish(dlxExchangeName, dlxRoutingKey, basicProperties, dlxMsg.getBytes());


构建消费者
核心代码变动如下,除了绑定一个正常的交换机、队列之外,还需在绑定一个死信的交换机、队列。

  1. public static void main(String[] args) throws Exception {

  2.    ...


  3.    // 定义正常交换机、队列等信息

  4.    String dlxExchangeName = "dlx_exchange_name";

  5.    String exchangeType = "direct";

  6.    String dlxRoutingKey = "dlx_routingKey";

  7.    String dlxQueueName = "dlx_queue";


  8.    // 定义死信队列交换机、队列等信息

  9.    String dlxTestExchangeName = "dlx_test_exchange_name";

  10.    String dlxTestRoutingKey = "dlx_test_routingKey";

  11.    String dlxTestQueueName = "dlx_test_queue";


  12.    // 声明一个正常的交换机、队列和绑定关系

  13.    channel.exchangeDeclare(dlxExchangeName, exchangeType, true, false, null);

  14.    // 声明死信队列交换机

  15.    Map<String, Object> arguments = new HashMap<String, Object>();

  16.    arguments.put("x-dead-letter-exchange", dlxTestExchangeName);

  17.    channel.queueDeclare(dlxQueueName, true, false, false, arguments);

  18.    channel.queueBind(dlxQueueName, dlxExchangeName, dlxRoutingKey);



  19.    // 死信队列的交换机、队列声明和绑定关系

  20.    channel.exchangeDeclare(dlxTestExchangeName, "direct", true, false, null);

  21.    channel.queueDeclare(dlxTestQueueName, true, false, false, null);

  22.    channel.queueBind(dlxTestQueueName, dlxTestExchangeName, dlxRoutingKey);


  23.    ...


  24.    // 6. 设置 channel

  25.    channel.basicConsume(dlxTestQueueName, true, consumer);


  26.    System.out.println("消费端启动成功!");

  27. }


源码地址:https://github.com/Q-Angelo/SpringBoot-Course/tree/master/chapter8/chapter8-1/src/main/java/com/may/rabbitmq/dlx/helloworld


总结

利用 RabbitMQ 死信队列和 TTL 实现定时任务_TTL


延迟队列在现实业务场景中,还是有很多实际用途的,订单的超时取消、重试等,都可以借助此来完成,通过本文希望你能掌握什么是延迟队列,在 RabbitMQ 中的实现主要是根据 TTL + 死信队列来完成的,本文最后采用了 Node.js 和 Java 分别进行了实践,希望能帮助到你。
相关链接:
  1. https://www.rabbitmq.com/ttl.html#per-queue-message-ttl

  2. https://www.rabbitmq.com/dlx.html

  3. https://github.com/squaremo/amqp.node


文章来源:Nodejs技术栈,点击查看原文